
همزمان با ایام حضور در چایخانه آقا امام رضا (ع) و توفیق خادم الرضایی برای مهندس حمید امیرسمساری در آستان قدس رضوی ، در یکی از بازدیدهای خیلی خاص و معنادار، همراه با جمعی از دوستان فرهیخته و فعالان اقتصادی، مهمان کارخانه زیتون دکتر علیرضا نبی در مشهد بودیم؛ یک مجموعهای که هم از نظر تولیدی بینظیره و هم از نظر فرهنگی و انسانی یک الگوست.
در این سفر کاری، افراد برجستهای از حوزههای مختلف ما رو همراهی کردند:
با توجه به سفرها و مأموریتهای جناب دکتر علیرضا نبی، ایشون در زمان بازدید حضور نداشتند. با این حال، مدیریت فنی کارخانه به همراه دختر دکتر نبی، به نمایندگی از پدر بزرگوارشان، میزبانی این دیدار رو با گرمی و احترام کامل انجام دادن و اطلاعات جامعی از فرآیند تولید، اشتغال و صادرات کارخانه ارائه کردند.
دکتر نبی یک کارآفرین اجتماعی شناختهشده است که با راهاندازی کارخانه زیتون آرشیا در مشهد، نهتنها کار تولیدی ارزشمندی انجام داده، بلکه الگوی انسانی متفاوتی هم پیاده کرده. شعار معروفشون که سر زبانهاست اینه:
«اینجا شرط استخدام داشتن سوءپیشینه است»
یعنی بهجای اینکه افراد دارای سابقه رو طرد کنن، اونا رو در این کارخانه جذب میکنن، بهشون مهارت یاد میدن و شرایط بازگشت به زندگی سالم رو فراهم میکنن. در این کارخانه، بیش از ۳۰۰ نفر مشغول به کار هستن که اغلبشون سابقه زندان یا اعتیاد داشتن اما الان عضوی مفید از جامعه هستن.
محصولات کارخانه شامل زیتون، روغن زیتون، ترشیجات و صادرات به کشورهایی مثل افغانستان، عراق و آمریکا هم هست.
در این بازدید با فردی به نام آقا رضا آشنا شدیم که دو بار سابقه محکومیت سنگین و حتی صدور حکم تیر براش وجود داشته. اما با میانجیگری دکتر نبی، ایشون از مسیر خطرناک زندگی فاصله گرفت، بهشرط کار و اصلاح، آزاد شد و الان بهعنوان یکی از کارگران منظم و مفید کارخانه فعالیت میکنه.
این اقدام دکتر نبی یکی از اون کارهای نابیـه که نهتنها یک نفر رو نجات داده، بلکه به کل جامعه امید و مسیر تازهای نشون داده.
در دنیا هم چنین مدلهایی وجود داره. مثلاً در آمریکا، کمپینی به اسم “Ban the Box” هست که هدفش حذف سابقه کیفری از فرم استخدامیه، تا افراد با سوءپیشینه بتونن راحتتر وارد بازار کار بشن. همچنین شرکتهایی مثل Dave’s Killer Bread یا Homeboy Industries در آمریکا و The Clink Charity در بریتانیا هم به زندانیان آزادشده فرصت شغل و زندگی دوباره میدن.
این بازدید برای همه ما یک تجربه الهامبخش بود. ترکیب صنعت، انسانیت و ایمان، اون هم در قالب یک کسبوکار بومی، چیزی نیست که هر روز باهاش روبرو بشیم. دکتر نبی و مجموعهشون نشون دادن که میشه کسبوکار رو به ابزاری برای بازسازی انسانها تبدیل کرد.