-
توسط روابط عمومی و بازاریابی
وقتی واکنش تبدیل به مسیر می‌شود
بیشتر آدم‌ها فکر می‌کنن موفقیت از طریق تصمیم‌گیری‌های بزرگ ساخته می‌شه، اما واقعیت اینه که واکنش‌های روزمره ما مهم‌ترین سازنده‌ی شخصیت و مسیر ما هستن.
در مدل بونسکی، «واکنش‌یار» یعنی توانمندی برای مدیریت آگاهانه، معناگرا و هم‌راستا با نیت درونی، نسبت به محرک‌های محیطی، انسانی و ذهنی
واکنش‌یار چیست؟
واکنش‌یار در قاموس بونسکی به این معناست:
همراه داشتن یک سیستم داخلی برای تنظیم واکنش‌ها به جای واکنش‌های غریزی و ناهماهنگ.
یعنی وقتی با یک محرک، تنش، تغییر یا رویداد برخورد می‌کنی، به‌جای عکس‌العمل هیجانی یا خودکار، از یک الگوی شناختی-معنوی برای انتخاب واکنش استفاده کنی.
مبنای ژاپنی: "Hansei" و سیستم بازتابی
در فرهنگ مدیریتی ژاپن، به‌خصوص در سیستم تویوتا، مفهوم Hansei (反省) وجود داره که به معنی «تفکر بازتابی» یا «تأمل در رفتار» هست.
مدیران و کارکنان موظفند پس از هر تصمیم یا رویداد، بدون قضاوت، عملکرد خودشون رو بررسی کنن و با تأمل، الگوی رفتاری خودشون رو بهینه‌سازی کنن.
درواقع، Hansei یک نوع واکنش‌یار سیستمیه.
مدل بومی در واکاوی بونسکی: از غریزه تا گزینش
در واکاوی بونسکی، مسیر واکنش به چهار لایه تقسیم می‌شه:
۱. درک محرک (چی شده؟)
۲. تحلیل نیت (من چرا ناراحت یا خوشحال شدم؟)
۳. انتخاب معنابنیاد (کدوم واکنش، با ارزش‌های من می‌خونه؟)
۴. عمل هماهنگ با اثرگذاری مثبت (چی بگم یا چیکار کنم؟)
هر کسی که بتونه این ۴ مرحله رو طی کنه، به واکنش‌یار تبدیل می‌شه.
چرا واکنش‌یار مهمه؟
خیلی از شکست‌ها به‌خاطر واکنش‌های لحظه‌ای و هیجانیه
بسیاری از فرصت‌ها با واکنش‌های آگاهانه ساخته می‌شن
رشد معنوی و حرفه‌ای بدون اصلاح واکنش ممکن نیست
چه موقع ما واکنش‌یار نیستیم؟
وقتی از روی ترس یا خشم پاسخ می‌دیم
وقتی همون واکنشی رو می‌دیم که قبلاً همیشه شکست‌مون داده
وقتی اجازه می‌دیم دیگران احساسات ما رو هدایت کنن
تمرین‌های بونسکی برای تبدیل‌شدن به واکنش‌یار
تمرین ۱: دفتر واکنش
بعد از هر موقعیت چالشی، بنویس:
چه اتفاقی افتاد؟
من چه واکنشی نشون دادم؟
نیت پشت واکنشم چی بود؟
اگر به عقب برگردم، چیکار بهتر می‌تونستم انجام بدم؟
تمرین ۲: مدل ۴ ثانیه
قبل از هر پاسخ در موقعیت مهم، فقط ۴ ثانیه سکوت کن و از خودت بپرس:
این واکنش، با «مسیر نیت من» هماهنگه؟
تمرین ۳: طراحی واکنش پیش‌فرض برای موقعیت‌های تکراری
واسه موقعیت‌هایی که هی تکرار می‌شن (مثل دیر رسیدن کارمند، بی‌احترامی مشتری یا رد شدن پیشنهاد)، از قبل واکنش مناسب بنویس و تمرین کن.
پیوند با آموزه‌های اسلامی: "لَیسَ الشدیدُ بِالصُّرَعة"
پیامبر اسلام (ص) فرمودند:
«قوی‌ترین انسان کسی نیست که در کشتی گرفتن پیروز می‌شه؛ بلکه کسیه که هنگام خشم، خودش رو کنترل می‌کنه.»
این همون روح واکنش‌یار در سطح الهی و اخلاقیه.
نتیجه‌گیری: واکنش‌یار، کلید کنترل و خلقه
واکنش‌یار بودن یعنی:
کنترل خود،
شناخت نیت،
انتخاب واکنش درست،
و ساخت مسیری که به جای پشیمونی، باعث رشد بشه.
اگه دنبال توسعه شخصیت حرفه‌ای و معنوی هستی، واکنش‌یار، یکی از ابزارهای حیاتی مدل بونسکیه
منابع و رفرنس‌ها
Toyota Management System – Liker & Meier
فلسفه Hansei در آموزش مدیریتی ژاپن
احادیث اخلاقی پیامبر و اهل بیت
پروژه‌های پژوهشی رفتارشناسی در بونسکی