-
توسط روابط عمومی و بازاریابی
مقدمه: چرا آدم‌ها یا تیم‌ها گاهی پیش نمی‌رن؟
یکی از پُرتکرارترین چالش‌های ما در توسعه فردی یا سازمانی اینه که انگار همه چیز هست اما چیزی پیش نمی‌ره. برنامه هست، منابع هست، انگیزه هست، ولی اتفاق نمی‌افته. چرا؟
چون لایه‌های مختلف ما با هم هم‌تراز نیستن. یعنی نیت یه چیز می‌گه، ذهن یه چیز، عمل یه چیز دیگه. اینجاست که مفهوم حلقه‌های هم‌ترازی وارد می‌شه.
حلقه‌های هم‌ترازی یعنی چی؟
در مدل بونسکی، حلقه‌های هم‌ترازی به مجموعه‌ای از لایه‌های تصمیم‌سازی، نیت‌سازی، اقدام و ارزیابی گفته می‌شه که باید با هم هماهنگ باشن. اگر یکی از این حلقه‌ها از بقیه جا بمونه، سیستم از حرکت باز می‌مونه یا منحرف می‌شه.
ایده‌ی این مفهوم از طبیعت گرفته شده: همون‌طور که دایره‌های متحدالمرکز در آب، نظم خاصی دارن، ذهن و نیت و عمل ما هم باید در حلقه‌های هماهنگ و هم‌تراز بچرخن
در مدل‌های ژاپنی چی داریم؟
در سیستم‌هایی مثل Hoshin Kanri (مدیریت هدف‌گذاری ژاپنی)، مفهوم هم‌ترازی یک اصل بنیادینه. اونجا مدیران باید مطمئن بشن که استراتژی کلان، برنامه‌ی عملیاتی، وظایف تیمی، و عملکرد فردی هم‌راستا باشن. اگه این چهار سطح با هم هم‌تراز نباشن، سازمان دچار بی‌نظمی پنهان می‌شه.
همین مفهوم، در بونسکی با عمق معنوی بیشتری طراحی شده و حلقه‌های درونی‌تر مثل نیت، نذر، درک و نیت‌زدایی هم درش دیده می‌شه
مدل بومی‌شده در بونسکی: چه حلقه‌هایی داریم؟
در ساختار بومی مدل واکاوی، حلقه‌های هم‌ترازی شامل این لایه‌ها هستن:
- نیت روشن: چرا می‌خواهی این کار رو انجام بدی؟
- باور درونی: آیا واقعاً باور داری می‌تونی و باید این مسیر رو بری؟
- طرح اقدام: آیا برنامه‌ای برایش داری یا فقط شوق داری؟
- نظم رفتاری: آیا رفتارهای تو با نیت اولیه هم‌راستا هست یا نه؟
- بازخوردگیری پیوسته: آیا می‌دونی نتیجه داره چی می‌گه یا فقط حس‌تو دنبال می‌کنی؟
- هم‌افزایی با دیگران: آیا کسانی که در این حلقه هستن، هماهنگ‌اند یا ناهم‌ساز؟
وقتی این حلقه‌ها هم‌تراز باشن، نه‌تنها کار پیش می‌ره، بلکه با معنا و لذت هم همراه می‌شه.
نشانه‌های نبودن در حلقه‌ی هم‌ترازی
حس گیجی و نوسان دائم
گفتار مثبت ولی رفتارهای متضاد
پیشرفت‌های مقطعی و برگشت‌های مکرر
خستگی بی‌دلیل یا بی‌میلی پنهان نسبت به کار
وابستگی به تایید بیرونی به‌جای رضایت درونی
اگه این نشونه‌ها رو دارید، یعنی باید بشینید و ببینید کدوم حلقه از ساختار درونیتون داره ناهماهنگ عمل می‌کنه.
چطور حلقه‌هامون رو هم‌تراز کنیم؟ راهکار ساده ولی عمیق
۱. نقشه‌ی نیت تا عمل رو رسم کن
یک صفحه بکش و از مرکز، نیت اصلیت رو بنویس. بعد هر حلقه رو بنویس (باور، برنامه، عمل، بازخورد…) و بررسی کن تو هر حلقه الآن در چه وضعی هستی.
۲. حلقه‌ی آسیب‌دیده رو تقویت کن
گاهی همه چی هست ولی فقط حلقه‌ی باور لنگه. یا گاهی نیت خوبه ولی بازخوردگیری صفره. همون حلقه رو شناسایی و درمان کن.
۳. جلسات تیمی با چک حلقه‌ها
اگه در تیمی کار می‌کنی، جلسات ماهانه بذار که با این سوال شروع بشه: «آیا حلقه‌های ما باهم هم‌ترازه؟» باور کن گره‌ها سریع‌تر باز می‌شن
چرا حلقه‌ها مهم‌تر از ستون‌ها هستن؟
در تفکر عمودی، آدم‌ها دنبال ستون هستن: «چکار کنم؟»، «قدم بعدی چیه؟». اما حلقه یعنی حرکت پیوسته، یعنی هماهنگی. بونسکی برخلاف مدل‌های خطی مدیریتی، تاکید داره که رشد از هم‌ترازی لایه‌ها میاد، نه از پریدن به مرحله‌ی بعد.
تمرین عملی: حلقه‌ی امروزت رو بررسی کن
امشب قبل از خواب، پنج دقیقه وقت بذار و از خودت بپرس:
امروز بیشتر در کدوم حلقه گیر کردم؟ نیت؟ باور؟ عمل؟
اگه بخوام فقط یکی از این حلقه‌ها رو بهتر کنم، فردا باید چی‌کار کنم؟
آیا کسی هست که در این مسیر بتونه کمکم کنه برای هم‌افزایی؟
جمع‌بندی: هم‌ترازی یعنی قدرت از درون
حلقه‌های هم‌ترازی به ما یاد می‌دن که هیچ اقدامی، بدون هماهنگی درونی، پایدار نمی‌مونه.
در قاموس بونسکی، حلقه‌های هم‌ترازی یکی از ابزارهای حیاتی برای تحلیل وضعیت‌های پیچیده، توقف‌های ذهنی و سکون‌های رفتاریه. هر بار که در مسیر رشد گیر کردی، برگرد و حلقه‌هاتو چک کن.
منابع و مطالعه بیشتر
Yoji Akao – Hoshin Kanri: Policy Deployment for Successful TQM
Stephen Covey – Principle-Centered Leadership
یادداشت‌های مدل واکاوی بونسکی