خیلی وقتها ما برنامه داریم، تقویم داریم، حتی لیست انجام کار هم داریم؛ اما هنوز حس میکنیم داریم وقت تلف میکنیم یا از مسیر دور افتادیم. این مشکل ناشی از نبود «تراز» بین زمان فعلیمون و اهداف بلندمدتمونه. اینجا دقیقاً همون جاییه که مفهوم تَرازمان وارد میشه.
ترازمان، ترکیبیه از دو واژه «تراز» و «زمان»؛ یعنی همراستاسازی زمان جاری با مقصدهای بلندمدت و ارزشی. این مفهوم در مدل بونسکی، مثل یک ابزار تصمیمیار عمل میکنه که به ما کمک میکنه بفهمیم:
الان دارم وقتم رو برای چی خرج میکنم؟
این کاری که دارم میکنم، چقدر منو به اهدافم نزدیک میکنه؟
زمانم چقدر با ارزشهام همجهته؟
در نظام مدیریت ژاپنی، دو ابزار مهم برای همترازی بین اهداف و زمان وجود داره:
1. Hoshin Kanri: سیستمی برای همراستا کردن اهداف استراتژیک با اقدامات روزانه
2. Timeboxing: تکنیکی برای اختصاص دادن بازه زمانی مشخص به یک کار مهم در تقویم کاری
ترکیب این دو ابزار، خیلی شبیه کاریه که ترازمان در بونسکی انجام میده.
در مدل واکاوی بونسکی، ترازمان به شکل «تقویم هدفمحور» تعریف میشه. یعنی زمانبندی روزانه، هفتگی و ماهانه ما باید این سه اصل رو رعایت کنه:
1.هر فعالیت یک رابطه با هدف اصلی داشته باشه
2.زمانبندی منعطف ولی جهتدار باشه
3.بازنگری هفتگی برای تراز مجدد انجام بشه
در فرهنگ اسلامی، تأکید زیادی بر ارزش وقت شده:
«إنَّ لِرَبِّکُم فِی أیّامِ دَهرِکُم نَفَحاتٌ، ألا فَتَعرَّضوا لَها»
(حدیث نبوی)
و در دعای مکارم الاخلاق، از خدا میخوایم که «اوقاتی را که از عمرم تلف شد، جبران کن». این یعنی زمان، سرمایهست و باید با نیت و هدف تنظیم بشه.
یک نمونه اجرای ساده از ترازمان در زندگی روزمره:
1. هدف بلندمدتت رو مشخص کن (مثلاً: رسیدن به سطح مربیگری در مدل بونسکی تا دو سال آینده)
2. فعالیتهای هفتگیات رو فهرست کن
3.هر شب یا آخر هفته بررسی کن:
کدوم کار تو رو به هدفت نزدیکتر کرد؟
چقدر وقتت صرف امور بیربط شد؟
هفته بعد چطور میتونی ترازت رو بهتر کنی؟
یک جدول ساده بکش یا از اپهایی مثل Notion یا Google Calendar استفاده کن
برای هر فعالیت، دو ستون اضافه کن:
1.نسبتش با هدف بلندمدت (زیاد، کم، بیربط)
2.ارزشمعنوی احتمالی این کار (بالا، متوسط، پایین)
بعد از یک هفته، ببین چند درصد از زمانت با ارزشهات همترازه؟ چند درصد فقط برای پر کردن وقت بوده؟
ترازمان فقط یه تکنیک برنامهریزی نیست؛ یک نگرشه. نگرشی که به ما میگه هر روز، هر ساعت، و هر دقیقه باید به جای خودش وصل باشه؛ به هدف، به ارزش و به معنا. اگر بتونیم زمانمون رو تراز کنیم، خودمون هم تراز میشیم.
کتاب Hoshin Kanri for the Lean Enterprise – Thomas L. Jackson
Toyota Kata – Mike Rother
منابع داخلی بونسکی – دفترچه تنظیم زمان معنابنیاد
دعای مکارمالاخلاق، صحیفه سجادیه
تجربیات اجرایی بوتکمپ بونسکی و مربیان ارشد